Jako konsumenci oczekujemy, że produkt będzie działał zgodnie z obietnicami producenta. A co, jeśli tak nie jest? Chcąc skorzystać z reklamacji, mamy do wyboru dwie opcje: rękojmię albo gwarancję. Czym się różnią i która jest dla nas korzystniejsza?
Warto wiedzieć, że reklamacja na podstawie rękojmi nie wyklucza możliwości późniejszej reklamacji produktu na podstawie gwarancji i odwrotnie. Zatem możemy skorzystać z obu form zawsze, kiedy produkt okaże się wadliwy.
Najważniejsza różnica pomiędzy nimi spoczywa w zapisie prawnym. Rękojmia jest ustanowiona na mocy przepisów prawnych – obejmuje cały drugi dział kodeksu cywilnego od art. 556, zatem przedsiębiorca nie może jej zmienić. Gwarancja zaś jest dobrowolną umową zawieraną między stronami, określoną przez gwaranta (gwarantem może być producent, sprzedawca, importer bądź dystrybutor), przez co jest mniej korzystna od regulacji ustawowych. Co za tym idzie? Z gwarancji możemy skorzystać dobrowolnie, zaś rękojmia obejmuje wszystkie produkty i jest podstawą do reklamacji bez względu na to, czy skorzystaliśmy z gwarancji, czy nie.
Kolejna rozbieżność dotyczy odpowiedzialności. Z tytułu rękojmi zawsze odpowiada sprzedawca, czyli podmiot bezpośrednio związany z przekazaniem produktu klientowi, natomiast za gwarancję odpowiada gwarant, podmiot odpowiedzialny za wystawienie gwarancji (np. producent sprzętu).
Gwarancja obejmuje jedynie wady fizyczne, zaś rękojmia wady fizyczne oraz prawne (jest to np. sprzedaż produktu kradzionego). Jeśli reklamujemy towar na zasadzie rękojmi, wtedy – zgodnie z przepisami – produkt ulega wymianie lub naprawie. Możemy również uzyskać zwrot pieniędzy. W przypadku gwarancji reklamacja zależy od gwaranta, w praktyce może być identyczna z przepisami rękojmi, ale najczęściej nie obejmuje zwrotu pieniędzy i zerwania umowy.
Okres obowiązywania rękojmi to dwa lata (lub pięć lat, w przypadku nieruchomości). Jeśli zaś chodzi o gwarancję, czas jej trwania jest zależny od dokumentu gwarancji: może trwać nawet dożywotnio. Gdy nie jest to określone, przyjmuje się, że czas jej trwania to 2 lata od wydania produktu.
Jeśli reklamujemy produkt na zasadach rękojmi, wymiana towaru na nowy nie powoduje wydłużenia jej terminu, czyli np. kiedy do takiej reklamacji doszło po 1,5 roku, zostaje nam jedynie pół roku na skorzystanie z tej opcji, zaś w przypadku gwarancji wydanie nowego towaru rozpoczyna naliczanie czasu gwarancji od nowa.
Z racji tego, że rękojmia obejmuje wszystkie towary, nawet jeśli nie otrzymaliśmy karty gwarancyjnej, zakupione przez nas produkty są nią objęte do 2 lat. W przypadku, gdy okres rękojmi minie, pozostaje nam jedynie gwarancja, dlatego jeśli mamy wybór, warto zastanowić się nad nabyciem karty gwarancyjnej.
Z rękojmi wskazane jest skorzystać, kiedy nasze prawa przyznane przez producenta są bardzo ograniczone. Bywa tak, że możemy reklamować produkt na podstawie gwarancji w określonych przypadkach, np. kiedy jedna część produktu zepsuje się określoną ilość razy. Rękojmia daje nam również możliwość zerwania umowy, czyli odzyskania pieniędzy, zaś w przypadku gwarancji nie zawsze jest to możliwe – często mamy tylko możliwość naprawy bądź wymiany produktu na nowy. Rękojmia ma również przewagę, jeśli chcemy skorzystać z reklamacji, a okres gwarancji naszego produktu jest krótszy niż 2 lata. Z reguły jednak zdarza się rzadko.
Z gwarancji skorzystamy przede wszystkim, kiedy okres rękojmi już się zakończył i możemy zareklamować produkt jedynie u gwaranta, a także w przypadkach, kiedy zakupiliśmy produkt za granicą i korzystamy z autoryzowanego serwisu w Polsce.
Kwestia wyboru zależy od indywidualnej sytuacji, dlatego przed zakupem produktu warto dokładnie przeczytać warunki umowy gwarancyjnej i, przede wszystkim, uzyskać informację o długości okresu gwarancji oraz tego, co obejmuje. Przy zakupie produktów za granicą dobrze również się zorientować czy – w razie ewentualnej usterki – będziemy objęci możliwością skorzystania z serwisu.
