Kto z nas nie lubi jabłek? Są smaczne, zdrowe i pełne pożytecznych składników. Idealnie nadają się do jedzenia na surowo, a także do przygotowywania soków, dżemów, deserów i dań wytrawnych.
Jabłka to bez wątpienia jedne z najpopularniejszych owoców na świecie. Pierwsze jabłonie pojawiły się w krajach Azji Środkowej, gdzie do dziś znajduje się ogromna liczba dzikich sadów. W czasach starożytnych jabłka były uprawiane w Egipcie, w miejscu dzisiejszego Izraela i Palestyny, a nawet w Rzymie i starożytnej Grecji. Dziś są spotykane na całym świecie we wszystkich rozmiarach, kształtach i kolorach. W samej Polsce uprawia się ponad 60 różnych odmian jabłek.
Jabłka są bardzo bogate w błonnik, witaminę C, różne przeciwutleniacze (kwercetynę, katechinę, kwas chlorogenowy) i cukry proste (glukozę, sacharozę i fruktozę). Mimo wysokiej zawartości węglowodanów i cukru mają niski indeks glikemiczny, który waha się od 29 do 44.
W jednym surowym, nieobranym jabłku średniej wielkości (100 g) znajdziemy:
Chociaż jabłka nie zawierają dużych ilości witamin i minerałów, są bogatym źródłem witaminy C, a także potasu.
W naszym kraju uprawia się jabłka w ilości zbliżającej się do 3 milionów ton rocznie. Czyni nas to największym producentem jabłek w Europie i 3. na świecie. Polskie jabłka uważane są za niezwykle smaczne – cenione są szczególnie za słodki smak i wysoką jakość.
Krzyżówka Renety Orange Cox i Golden Delicious stworzona w 1960 roku. Owoce są zaokrąglone i owalne, mają żółtawo-zielony kolor. Prawie cała powierzchnia jabłka ma czerwono-pomarańczowy paskowany rumieniec. Miąższ jabłka ma jasny kolor z kremowym odcieniem. Jest dość gęsty, aromatyczny i bardzo soczysty, w smaku słodko-kwaśny.
Jej szczególną cechą jest wczesne owocowanie, regularne i duże zbiory. Początkowo jabłka te nie przyciągały zbytnio sadowników – owoce były niezbyt duże i blade, więc producenci obawiali się, że konsumenci przyzwyczajeni do dużych jaskrawoczerwonych jabłek zignorują nieapetycznie wyglądającą Galę.
Sytuację rozwiązano, hodując mutację o odpowiednim kolorze. Obecnie jabłka tej odmiany są zaokrąglone z lekkim żebrowaniem przy wierzchołku. Mają żółty kolor z czerwono-pomarańczowym rumieńcem, a ich miąższ jest soczysty, gęsty, słodko-kwaśny.
Ta odmiana jest bardzo popularna wśród europejskich sadowników. Jej owoce najczęściej mają żółtawą skórkę z brązowymi kropkami. Jabłka są klasyfikowane jako słodko-kwaśne odmiany, ale dominuje w nich słodki smak.
Odmiana późnozimowa, uzyskana w USA przez krzyżowanie odmian Wagner i Jonathan. Do Polski sprowadzona w 1952 roku. Wyróżnia ją nietypowy układ owoców – rosną w „kiściach” po 2–3 sztuki. W dobrym roku zbiorów na jabłoniach powstają piękne girlandy jabłek. W rezultacie nawet z małej gałęzi można zebrać pięć do sześciu kilogramów owoców. Jabłka Idared są duże, gładkie i błyszczące dzięki woskowej powłoce. Mają słodką i cienką skórkę. Najczęściej mają jasnozielony kolor z dużym czerwonym rumieńcem.
Odmiana późno dojrzewająca, uzyskana z krzyżowania Golden Delicious i Jonathan. Na rynku światowym pojawiła się w 1943 roku. Cechą szczególną odmiany jest szybkość owocowania – już w trzecim roku z drzew można zbierać obfite plony.
Pierwsze zbiory zaczynają się już wczesną jesienią, ale ostatecznie jabłka dojrzewają dopiero w środku zimy. Niestety jabłonie nie są zbyt odporne na mróz. Owoce są stożkowate, czerwono-pomarańczowe lub żółte. Miąższ jest biały, słodki i soczysty.
Staropolska, jesienna, bardzo wytrzymała i obficie owocująca odmiana. Owoce są średnie, zaokrąglone, spłaszczone przy kielichu. Mają grubą zieloną skórkę i krótką szypułkę. Dojrzałe jabłka są słomkowożółte, a ich miąższ jest gęsty, kruchy i słodki.
Jabłoń zimowa powstała z krzyżowania Golden Delicious i Linda w 1972 roku. Drzewka są bardzo odporne na zimno i choroby, a owoce są cenione za wysokie walory smakowe. Jabłka mają zaokrąglony, stożkowaty kształt. Ich powierzchnia jest prążkowana, w większości z intensywnym, rozmytym rumieńcem. Miąższ jest gęsty, soczysty i drobnoziarnisty. Wyróżnia go kremowy kolor, słodko-kwaśny przyjemny smak i bogaty aromat.
To późnozimowa odmiana, która daje obfite plony. Owoce są duże i mają kilka charakterystycznych cech: kulisto-stożkowy kształt, bordowy kolor, cienką skórkę z nalotem woskowym, cienką i długą szypułkę. Jabłka mają jasny, prawie biały miąższ o delikatnej, ale gęstej konsystencji. Są soczyste i słodkie z lekką nutą kwasowości.
Zimowa odmiana pochodząca z Niemiec. Jabłka są duże o zaokrąglonym stożkowym kształcie, widocznie prążkowane szczególnie przy wierzchołku. Mają skórkę średniej grubości, gęstą, gładką i błyszczącą w jasnożółtym kolorze, z dużym szkarłatnym rumieńcem na całej powierzchni.
Wczesnojesienna odmiana o jasnozielonym i żółtym kolorze z delikatnym rumieńcem. Są twarde, mają gładką skórkę i kwaskowaty smak z wyczuwalną nutą landrynek.
Jabłka dojrzewają na przełomie września i października. Są okrągłe, mają szaro-oliwkową, szorstką skórkę i zielony, twardy miąższ. Charakterystyczny dla tej odmiany jest winny, słodko-kwaśny smak.
Odmiana wiosenna, która dotarła do nas z krajów nadbałtyckich. Jabłka mają żółty kolor, chrupki, biały miąższ i słodki smak.
Charakterystyczną cechą tej odmiany jest to, że świeże owoce są twarde, ale z czasem miękną. Mają kulisty, lekko spłaszczony kształt, kremowy miąższ i woskowy nalot na zielonożółtej skórce z dużym, rozmytym rumieńcem.
Odmiana z gładką skórką w zielono-żółtym kolorze z rumieńcem. Owoce są duże, okrągłe, a miąższ kruchy i drobnoziarnisty.
Zdj. główne: Aarón Blanco Tejedor/unsplash.com
